Het nieuwe landelijk opleidingsplan: Verantwoord Vertrouwen
Na ruim twee jaar hard werken is het dan eindelijk zo ver: het nieuwe landelijk opleidingsplan (LOP) is daar! Het LOP is het raamwerk waarop alle instituten hun regionale opleidingsplannen stoelen. Het is daarmee een belangrijk visiedocument, dat aangeeft wat we belangrijk vinden in het opleiden van nieuwe huisartsen en welke onderwijskundige principes en uitgangspunten daar het meest geschikt voor zijn.
Het huisartsenvak is heel breed en heel afwisselend: elke dag, elk uur en elk kwartier is anders. Dat maakt het vak complex, mooi en uitdagend. De uitdagingen waarvoor de huisarts zich gesteld ziet veranderen daarbij constant door de vele maatschappelijke ontwikkelingen, zoals onder andere digitalisering, klimaatverandering, vergrijzing en migratie. Daarnaast zullen zich de komende jaren ontwikkelingen voordoen waar wij ons nog geen voorstelling bij kunnen maken. Dit alles vraagt om het opleiden van huisartsen die in staat zijn om om te gaan met deze snel veranderende samenleving. Huisartsen die niet alleen vakbekwaam zijn, maar ook toekomstbestendig en adaptief.
Om dit te kunnen bereiken, bevat het nieuwe LOP bevat een aantal belangrijke veranderingen ten opzichte van het LOP uit 2017. Enkele belangrijke wijzigingen worden hieronder toegelicht.
Ten eerste legt dit LOP de nadruk op vrijuit leren, méér dan op controleren, vanuit het motto verantwoord vertrouwen. Dat doet dit LOP door in te zetten op het vergroten van de zichtbaarheid van de aios. Dat wil zeggen dat aios en opleider elkaar vaak en intensief aan het werk zien, door bijvoorbeeld wekelijks een gezamenlijk spreekuur te organiseren en te streven naar een dagelijks leergesprek. Op die manier wordt het gebruik van verplichte toets- en beoordelingsinstrumenten minder noodzakelijk om de aios op een gedegen manier te kunnen beoordelen en te kunnen voorzien van feedback en ontstaat er ruimte om in samenspraak te bepalen op welke manier de aios het beste leert en feedback ontvangt.
Verder is het een belangrijk streven om de voortgangsgesprekken zoveel mogelijk in ‘de driehoek’ (aios – opleider – docent) plaats te laten vinden. Zo kan iedereen vanuit diens rol andere inzichten inbrengen in het voortgangsgesprek, wat hierdoor meer diepgang krijgt. Ook levert dit meer concrete feedback en feedforward op voor de aios, zoals ook blijkt uit het GEAR-rapport uit 2022. Wat daarnaast een voordeel is, alle betrokken meer zicht krijgen op de interactie onderling. Het creëeren van een goede opleidingsrelatie en het vroegtijdig aankaarten van eventuele problemen binnen de opleidingsrelatie is zo méér een gezamenlijke verantwoordelijkheid van aios, opleider én docent. Dat vinden we vanuit de Lovah in het kader van veilig opleiden erg belangrijk.
De nadruk die dit LOP legt op zelfsturing, waardoor je als aios méér zeggenschap hebt over wat je wanneer wil leren, is ook een belangrijke pijler in het nieuwe LOP. Aios huisartsgeneeskunde hebben een enorm diverse achtergrond: van aios met een half jaar werkervaring tot medisch specialisten die de switch naar huisartsgeneeskunde maken. In dit licht is het logisch en passend om aios de mogelijkheid te geven om hun opleiding – binnen vastomlijnde kaders en met goede begeleiding van docenten en opleiders – zelf mee vorm te geven. Dit draagt bij aan hun motivatie en adaptiviteit voor de toekomst.
Verder benadrukt het LOP het belang van het inzetten van het netwerk rondom aios, opleider en docent, om zo de ontwikkeling van aios maximaal te stimuleren. Te denken valt hierbij aan het gebruik van digitale onderwijsvormen, waardoor het makkelijker wordt om bijvoorbeeld op landelijk niveau expertdocenten in te zetten om onderwijs te geven aan het aios-opleiderkoppel. Ook de inzet van het netwerk van de opleider binnen bijvoorbeeld de zorggroep levert leerzame situaties op.
De veranderingen in het vak brengen met zich mee dat er nieuwe onderwerpen zijn die de aios in de praktijk van vandaag niet voldoende kan leren en die wél van belang zijn voor een toekomstbestendige praktijkvoering: onderwerpen zoals duurzame praktijkvoering, snel veranderende kennis en technologische ontwikkelingen. Hiervoor moet ruimte gemaakt worden binnen het curriculum.
Hoe nu verder?
In 2023 zal het CGS het opleidingsplan onder de loep nemen. Na goedkeuring zal het nieuwe LOP begin 2024 officieel ingevoerd wordt. Dit betekent dat er komend jaar op zowel landelijk als regionaal niveau al hard gewerkt gaat worden om de visie van het LOP uit te werken. Hiervoor moet onder andere het landelijke toetsplan worden herzien, worden de Combels aangepast (narratief, zonder cijfers, separate versie voor opleider en docent), wordt er gesleuteld aan de invulling van het curriculum, dient het e-portfolio herzien te worden en ligt er een belangrijke taak op het gebied van opleider- en docentprofessionalisering. Ook op jouw instituut gaat men hiermee aan de slag. Hierin is ook een belangrijke rol voor alle regionale Lovah-afdelingen weggelegd.
Wil je invloed uitoefenen op hoe jouw opleiding er vanaf 2024 uit komt te zien: sluit je aan bij je regionale Lovah, geef je mening en denk mee!
